Προσκυνηματικός Ι.Ν. Αγ. Αναστασίου

Ο Προσκυνηματικός Ιερός Ναός του Αγίου Αναστασίου (πολιούχου της πόλεως) βρίσκεται στην νέα πόλη του Ναυπλίου και εγκαινιάστηκε το 1995. Ο τύπος του ναού είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο.

Η αγιογράφηση του Ιερού Βήματος έγινε απο τον Ναυπλιώτη αγιογράφο Αντώνη Νόνη. Εντύπωση προκαλεί η Πλατυτέρα της κεντρικής αψίδας που εικονίζεται να έχει υπό την σκέπη της την πόλη του Ναυπλίου.

Ο ναός αυτός εκτός από τον Άγιο Αναστάσιο που είναι αφιερώμένο το κεντρικό κλίτος του, το αριστερό κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, ενώ το δεξιό είναι αφιερωμένο στον Άγιο Μάρκο τον Ευγενικό.

Ο ναός αυτός πανηγυρίζει τρείς φορές το χρόνο. Την 19η Ιανουαρίου, μνήμη του Αγίου Μάρκου του Ευγενικού. Την 1η Φεβρουαρίου (κύρια πανήγυρις), μνήμη του Αγίου Νεομάρτυρος Αναστασίου του Ναυπλιέως με καθ' ολική στο Ναύπλιο αργία. Καθώς και την 24η Αυγούστου, μνήμη του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.

Βίος Αγίου Αναστασίου:

Ο Άγιος Αναστάσιος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ναύπλιο κατα το πρώτο μισό του 17ου αιώνα και ασκούσε το επάγγελμά του ζωγράφου. Κάποια στιγμή αρραβωνιάστηκε μια κοπέλα, όταν όμως έμαθε για αυτήν κάποια ηθικά της σφάλματα, διέλυσε τον αρραβώνα. Τότε λοιπόν για να τον εκδικηθούν οι συγγενείς της κοπέλας, του έκαναν μάγια και αυτός έχασε τα λογικά του. Όταν λοιπόν τον είδαν οι Τούρκοι να τριγυρνάει μέσα στην πόλη σαν τρελός, δεν έχασαν ευκαιρία και τον εξισλάμισαν. Μετά απο κάποιες μέρες, όταν ο Αναστάσιος, με την βοήθεια του Θεού ξαναβρήκε τα λογικά του και κατάλαβε τι είχε γίνει, πέταξε κάτω το σαρίκι που του είχαν φορέσει, πατώντας το και φτύνοντας το και φώναζε: "Εγώ Χριστιανός ήμουν, Χριστιανός είμαι και Χριστιανός θέλω να είμαι". Όταν οι Τούρκοι είδαν οτι μετανόησε, όρμησαν επάνω του και με χτυπήματα και σπρωξιές τον πήγαν στον κριτή. Ο κριτής προσπάθησε να τον αλλαξοπιστήσει και πάλι πότε με τεχνάσματα και κολακείες και πότε με απειλές και με φοβέρες. Αφού είδε οτι ο Αναστάσιος δεν απαρνιόταν την πίστη του, απαντώντας του μάλιστα πως "Δεν αρνούμαι εγώ τον Κύριον μου Ιησούν Χριστόν, τον αληθινόν Θεόν, αλλα πιστεύω και προσκυνώ Αυτόν, ως ποιητήν, και σωτήρα μου, την δε εδικήν σας πίστιν, ουδέ ποσώς χρειάζομαι, αλλ' αποστρέφομαι, και εσάς, και τον προφήτην σας", έδωσε εντολή για τον αποκεφαλισμό του. Οι Τούρκοι όμως από την μανία που τον είχαν παράκουσαν την εντολή και μόλις τον έβγαλαν από το κριτήριο, τον κρέμασαν σε μια ελιά που υπήρχε παραπλεύρως και άρχισαν να τον χτυπούν με ξύλα, σπαθιά και μαχαίρια, μέχρι που τον τεμάχισαν. Τα κομμάτια του σώματος του, στη συνέχεια τα πέταξαν στη θάλασσα. Εκείνη την ημέρα το ημερολόγιο έγραφε 1η Φεβρουαρίου 1655.

Σήμερα στο σημείο όπου μαρτύρησε ο Άγιος, δίπλα στο ναό "Γενέσιον της Θεοτόκου", υπάρχει μνημείο, καθώς και ελαιόδενδρο το οποίο σύμφωνα με την παράδοση συνδέεται με την άθληση του.